Güncel ve Genel Bilgi Desteği

Türkçe sözlük artık yoğun diskte

Yazar aSh

 
Türk Dil Kurumu (TDK), Türkçe sözlüğü yoğun diskte (YD) çıkarttı.

Etkileşimli yoğun diskte güncel Türkçe sözlük ve yazım kılavuzunun yanı sıra 4 oyun, bulmaca sözlüğü, tekerlemeler ve uyak bulma bölümü de bulunuyor.

Güncel Türkçe Sözlük ve Yazım Kılavuzu Etkileşimli Yoğun Disk’i AA muhabirine anlatan TDK Başkanı Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın, 1932 yılında düzenlenen 1. Türk Dili Kurultayı’nda Türkçe sözlük hazırlanması kararının alındığını ve birinci baskısının 1945 yılında yayınlandığını söyledi.

Türkçe sözlüğün 10 baskısı yapıldığını anlatan Akalın, 2002 yılında ”Güncel Türkçe Sözlük” adıyla Türkçe sözlüğün sürekli güncellenen sürümünü sanal ortamda kullanıma açtıklarını hatırlattı. Bunun ardından yazım kılavuzunun ve kişi adları sözlüğünün de sanal ortamda kullanıma sunulduğunu belirten Akalın, ”Ancak sözlüğün her an kullanımı için yoğun disk, yani CD olarak üretilmesi de tasarılarımız arasındaydı. Bu konudaki çalışmalar iki yıl önce başladı” diye konuştu.

SESLİ SÖZLÜK

Yaklaşık bir yıl önce YD üretimine başladıklarını anlatan Akalın, sözlüğün hazırlanmasında 62 yıldır yayanlanan sözlük veri tabanının kullanıldığını belirtti. Akalın, basılı sözlüklerden farklı olacak pek çok özelliğin yeni hazırlanan sözlükte yer alması için çalışmaların başlatıldığını ve bu düşüncelerden en başta geleninin sözlüğün sesli olması olduğunu dile getirdi. ”Türkçe’nin kullanımında pek çok söyleyiş hatası yapılıyor, vurguda hata yapılıyor. Doğru güzel ve örnek söyleyiş konusunda bir başvuru kaynağı yok” diyen Akalın, sözlük veri tabanındaki madde başı ve madde içi bütün sözcüklerin seslendirildiğini dile getirdi. Akalın, sözlüğü TRT sunucularından Göksel Durna ile Rahmi Aygün’ün seslendirdiğini belirtti.

Türkçe’nin söz zenginliğini gözler önüne serebilmek için aranan sözcüklerin içinde geçtiği deyim ve atasözleri ile birlikte yer aldığını Akalın, ”Sözlük bölümünde arama yapıldığında o sözün adeta kültür hazinemiz olarak karşımıza çıkmasını sağlıyor” dedi.

Akalın, sözlüğün bir diğer özelliğinin ayrıntılı arama yapabilme olduğunu anlatarak, Türkçenin söz varlığındaki sözcük türlerini, yabancı dillerden geçen sözcükleri, özel kullanım alanına giren sözcükleri terim niteliğinde kullanılan sözcüklerin hepsinin bu bölümde görülebildiğini ifade etti.

Akalın, sözlüğün yazım kılavuzu bölümündü yazılışı bilinmeyen sözcüğe bir kaç harfi yazarak ulaşmanını mümkün olduğunu da söyledi.

Sözlükte, yazar ve şairlerin kelimeleri nasıl kullandıklarına dair örneklerin de bulunduğunu anlatan Akalın, ”200’ün üzerinde Türk Edebiyatının yazarlarından seçilmiş yaklaşık 30 bin örnek cümleyi burada görebiliyorsunuz” diye konuştu.

YD’DE 4 OYUN VAR

200-300 sözcükle insanların gününü geçirdiklerini ifade eden Akalın, hazırlanan YD’ye insanların söz varlıklarını geliştirmelerine yardımcı olacak 4 oyun koyduklarını belitti. Akalın, bunların sözcük türetme içerikli ”dağarcık”, TDK’nın türetmiş olduğu terimleri bulmaya yönelik ”terim avı”, bir tür kripto çözme oyunu olan ”şifre çözümü” ve çocuklara yönelik ”söz hazinesi” oyunu olduğunu anlattı.

Yazılım paketinde, ayrıca ”kafiye bulma”, ”bulmaca kılavuzu” ve ”yazılım güncelleme” bölümleri de bulunuyor. Akalın, bulmaca kılavuzu bölümünde, aranan kelimenin kaç harfli olduğunu belirtilmesi ve bulunan harfleri yerine yazılması durumunda aranan sözcükle eşleşen sözcüklerin liste halinde sunulduğunu anlattı. Yazılım paketinde yer alan bir diğer bölüm ise ”Tekerlemeler”.

Akalın, ”Küçük bir yoğun disk ama bunun içerisinde Türkiye Türkçesinin söz hazinesi yer alıyor” diye konuştu.

FİYATI 8 YTL

Yoğun Disk’in TDK satış merkezinde satışa sunulduğunu ve en kısa zamanda yurdun dört bir köşesindeki kitap evlerinde ve bilgisayar mağazalarında yer alacağını belirten Akalın, YD’nin fiyatının 8 YTL olduğunu, TDK’dan alındığında yüzde 25 indirimli olarak 6 YTL’ye satılacağını söyledi.

YD’nin okullardan toplu olarak talep edilmesi halinde ise ücretinin 4 YTL olacağını kaydeden Akalın, ”Biz bu yoğun diski günümüzden 75 yıl önce Dolmabahçe sarayında Atatürk’ün öncülüğünde toplanarak, bir Türkçe Sözlük hazırlanması yolunda karar alan 1. Türk Dili Kurultayı’nın delegelerine ithaf ediyoruz” diye konuştu.

AA

Bu yazı toplamda 3612, bugün ise 0 kez görüntülenmiş